کنترل غريزه جنسي در جوانان- قسمت دوم

کنترل غرايز جنسي و هواهاي نفساني در پرتو آموزه‏ هاي روايي

اصلاح و تهذيب نفس در جواني

عفت و پاک‏دامني، نتيجه مبارک تقواي الهي و مايه ارزش معنوي و نزديکي به خداوند است. اين حالت پسنديده و فضيلت برتر روحي - اخلاقي، در دوران جواني مايه زيبايي درون و اهل آن سزاوار ستايش است. در دوران جواني، کشور جان در معرض هجوم لشکر شهوت است و عفت، تنها نيروي محافظ آن پس جوان بايد با تقويت اين نيرو، پيروز اين ميدان مبارزه شود. 

يکي از مشکلات اساسي دوران جواني، کنترل غرايز است؛ غرايزي که بر اثر رشد جوان کم‏کم طغيان مي ‏کند و همه وجود او را در دام خود، اسير و او را از هرگونه حرکت سازنده باز مي ‏دارد. جواني که از ارزش و بهاي لحظه ‏هاي جواني آگاه است، هرگز از آينده خود بي‏ خبر نمي‏ ماند و در راه خودسازي و اصلاح نفس به سختي مي‏ کوشد. و تلاش ورزيدن در اين راه از سفارش‏هاي پياپي و مؤکد ائمه دين است.

حضرت علي عليه ‏السلام مي ‏فرمايد: لاتترک الْاجتهاد في اصلاح نفْسک فانه لايعينک عليها الا الجد. 

کوشش و براي اصلاح درون و خودسازي را رها نکن؛ زيرا جز تلاش و جديت، چيزي تو را در برابر نفست ياري نمي‏کند.

اصلاح نفس و تلاش براي مبارزه با نفس و منکر، به ويژه در دوران جواني، از سفارش‏هاي مؤکد ائمه دين و خداوند قادر است.

رويارويي شهوت و عقل، در جواني

نيروي غريزه جنسي، براي بقاي نسل و ادامه حيات، در سرشت آدمي به وديعه نهاده شده است. نيز در دوران جواني که دوره رشد همه جانبه انسان است، غرايز انساني و در رأس آنها غريزه جنسي رشد چشم‏گيري مي ‏يابد. طغيان برخي غريزه ‏ها به ويژه غريزه قدرتمند شهوت، جوان را با بحران رو به رو مي‏ سازد و فکر و دل جوان را به خود مشغول مي ‏کند. 

همچنين نيروي عقل و انديشه را در انزوا قرار مي ‏دهد و راه حق و حقيقت را مي ‏بندد. امام معصوم عليه‏ السلام به اين موضوع، چنين اشاره مي ‏کند: «هواي نفس، قوي‏ترين نيروي مسلط بر انسان است و همين نيروست که انسان را از حق باز مي ‏دارد».

نيروي شهوت و هواي نفس، دشمن ديرين عقل است و با طغيان گري خويش، عقل را اسير مي‏ سازد، چنان‏که حضرت اميرمؤمنان، علي عليه ‏السلام بارها همگان را به اين امر توجه مي‏داد که: «کمْ منْ عقْل أسير تحْت هوي أمير؛ چه بسيار عقلي اسيري که زير دست و گرفتار هوايي است که امير و فرمانده است».

 بر اثر اين آسيب، برخي جوانان در دوران جواني دچار گونه‏ اي ناهماهنگي رفتاري و ضعف عقلي مي ‏شوند و از اين رهگذر، به نوعي بي‏ بندوباري و بي ‏قيدي تن مي ‏دهند. در اين دوران، نيروي شهوت با قدرت و شدت تمام‏تر، روح جوان را تسخير مي‏کند و او را به بي‏راهه مي‏ کشاند. 

دراين باره، اين سفارش گران‏ سنگ حضرت علي عليه ‏السلام شايسته توجه و انديشه است که: غلبة الشهوة تبطل العصمة و تورد الهلک.

چيرگي شهوت، مايه از بين رفتن نيروي بازدارنده در برابر گناه، عامل نابودي است. شهوت يک نيروي استعماري دروني است که جسم و جان را به خدمت مي‏گيرد و راه را بر رشد و تعالي انسان مي‏بندد. 

به فرموده امام علي عليه ‏السلام : منْ لمْ يمْلک شهْوته يمْلک عقْله؛

هر کس شهوت خود را در دست نگيرد، عقلش را هم به دست نمي‏گيرد».

در پرتو چيرگي بر شهوت‏ها، ارزش آدمي در امان مي ‏ماند و در صورت شکست شهوت انديشه و عقل شهوت ، تباه و نابودي آدمي حتمي است.

پي‏آمدهاي طغيان غرايز و چگونگي مهار آن

برخي از گناهان که در پي طغيان غريزه شهوت دامن‏گير جوانان مي ‏شود، اثر بسيار ناگواري بر دستگاه مغز و اعصاب جوان بر جاي مي‏ گذارد. قدرت انديشه و حافظه او را در صورت زياده ‏روي جوان در پيروي از غريزه جنسي، سلول‏هاي مغزي او از بين مي‏ روند. 

يکي از گناهاني که آثار بسيار خطرناکي بر روي جسم و روح عامل مي‏ گذارد، گناه خودارضايي است. براي غلبه بر نيروي شهوت و رهايي از اين عادت ناپسند، گفته کانت تأمل برانگيز است، او مي‏ گويد:

هيچ چيز مانند خودارضايي، ذهن و جسم را ضعيف نمي ‏کند و اين نوع شهوت‏ راني، به کلي با طبيعت آدمي مغاير است، ولي اين موضوع نبايد از جوان پنهان بماند، بلکه بايد آن را با همه زشتي ‏اش پيش روي او قرار داد. به او بگوييم که بدين طريق، از توليدمثل خواهد افتاد و يادآور شويم که اين عادت زشت، بيش از هر چيز ديگري، قدرت جسمي ‏اش را تباه خواهد کرد با اين کار، سبب پيري زودرس و صاحب عقلي واقعا ضعيف خواهد شد.

در آموزه ‏هاي ديني و اخلاقي، براي چيرگي بر نيروي شهواني، هشدارهايي داده شده است که از آن جمله‏ اند: آگاهي از پي‏آمدهاي شوم آن، توکل بر ياري خدا، برخورداري از اراده و توان خدادادي، همراهي با دوستان آگاه و دل سوز و باوفا، تقويت نيروي عقل و انديشه سالم، بهره‏ گيري از تخصص افراد کارشناس و آگاه، توجه عميق به امور عبادي و عملي، و ارتباط پيوسته با خدا، توجه به ورزش، دوري از پرخوري و گرايش به روزه ‏گرفتن و کم خوري. 

رعايت و اهتمام هميشگي اين دستورها نه تنها مايه رهايي از وسوسه ‏هاي جواني م ي‏شود، بلکه روح جوان را پالايش، اراده او را محکم و فکر او را جلا و قلب او را صفا مي‏دهد. مولوي چه زيبا سروده است: 

                                      ترک شهوت‏ها و لذت‏ها سخاست                    هر که در شهوت فرو شد، برنخاست

پيروي از شهوت‏ها، دريچه گناهان به سوي آدمي را مي‏ گشايد و پي‏آمدهاي جسمي و روحي جبران ناپذيري برجا مي ‏گذارد.

پيآمدهاي خطرناک پيروي از شهوت ها

شايسته است که جوانان به درستي از پي‏آمدهاي خطرناک شهوت ‏راني آگاه شوند و با علم به آن، از جاده انحراف و گمراهي فاصله بگيرند.

امام علي عليه ‏السلام مي‏فرمايد: «شهوت، عقل آدمي را به آتش مي‏کشد و قلبش را مي‏ميراند.» از آن حضرت، در حديثي ديگر نقل است: «من تسرها الي الشهوات تسْرع اليه الآفات؛ کسي که به سوي شهوت ‏ها مي‏ شتابد، آفت‏ها نيز به سوي وي مي ‏شتابند.» 

در حقيقت، انساني که در پي شهوت‏ها و خواسته ‏هاي نامشروع حرکت مي‏ کند، به زودي از کار خود پشيمان و سرافکنده خواهد شد و در حزن و اندوه عمر و شخصيت تباه شده فرو خواهد رفت. 

اميرپارسايان، علي عليه ‏السلام مي ‏فرمايد: «کمْ منْ شهوة ساعة اوْريْت حزْنا طويلا؛ چه بسيار شهوت‏هاي زودگذر که پشيماني و رنج طولاني در پي دارد». البته کسي که بنده شهوت است، از کسي که بنده ديگران است، زبون‏تر و پست ‏تر است، چنان‏که حضرت علي عليه ‏السلام در سخني به ياد ماندني فرمود: «عبده الشهوة أذل منْ عبد الرق». پيروي از شهوت‏ها، ناتواني نيروي عقل و اراده و پشيماني و خواري گنه‏کار را در پي دارد.