خلاصه: اين روزها آمار طلاق به شکل نگران‌کننده‌اي در حال افزايش است و اگر همين طور پيش برويم، بايد منتظر پديده‌اي به نام «سونامي طلاق» در کشور باشيم.
به گزارش خبرگزاري فارس اين روزها دادگاه‌هاي خانواده ميزبان زوج‌هاي جواني است گهگاه با جنجال و اکثراً به صورت توافقي خواستار طلاق هستند، کافي است يک ساعت در راهروي مجتمع قضايي خانواده قدم بزنيد تا مردان و زناني را ببينيد که آمده‌اند تا هرچه زودتر اجازه حک شدن مهر «باطل شد» را روي عقدنامه هايشان بگيرند، مهري که به قول خودشان حکم رهايي از يک زندگي تلخ و سراسر کشمکش است.
متأسفانه زندگي بسياري از زوج‌هاي جوان پيش از شناخت لازم از يکديگر تشکيل مي‌شود و همين موضوع آرمان‌هاي موردنظر زندگي را به چالش کشيده و زمينه را براي بروز اختلافات اساسي در زندگي فراهم مي‌کند.
بر اساس آمار سازمان ثبت احوال کشور، در سه ماهه نخست امسال 12 هزار و 442 مورد واقعه طلاق در کل کشور به ثبت رسيده که در اين ميان، تهران با 2 هزار و 192 مورد طلاق رکوردار اين واقعه است.
همين امر ما را بر آن داشت تا در گفت‌وگو با کارشناسان قضايي، به آسيب شناسي طلاق و علل افزايش آمار اين واقعه در کشور بپردازيم.
در زير مشروح گفت‌وگوي خبرنگار فارس با کارشناسان قضايي را پيرامون موضوع «طلاق» مي خوانيد:
فقر مالي و دخالت خانواده‌ها عامل اصلي طلاق در کشور است
عباس برزگر وکيل پايه يک دادگستري در خصوص افزايش آمار طلاق در کشور اظهار داشت: فقر و دخالت خانواده‌ها از جمله مهمترين دلايل افزايش طلاق در کشور به شمار مي‌رود.
وي افزود: زوجين در ابتداي ازدواج با مشکلات زيادي روبرو هستند و در شرايطي که تورم و گراني وجود دارد، اگر درآمد و شغل مناسبي نداشته باشند زمينه براي بروز اختلاف ايجاد مي‌شود.
برزگر با اشاره به دخالت خانواده‌ها در زندگي فرزندان شان، گفت: متأسفانه گاهي خانواده‌ها با هدف دلسوزي و کمک به زوجين در مسائل آنها دخالت مي‌کنند اما در واقع زمينه حساسيت و اختلاف بين دختر و پسر را فراهم کرده‌اند.
اين وکيل دادگستري با تأکيد بر اينکه عدم شناخت کافي زوجين نسبت به يکديگر مي‌تواند پس از ازدواج زمينه‌ساز طلاق باشد گفت: آشنايي از طريق فضاي مجازي، دوستي‌هاي خياباني و ازدواج‌هايي که بدون مشورت و نظر خانواده‌ها صورت مي‌گيرد اکثرا منجر به طلاق مي‌شود. ضمن اينکه تفاوت فرهنگي زوجين و اختلاف سطح خانواده‌ها نيز مي‌تواند عاملي در افزايش طلاق باشد.
برزگر با اشاره به اينکه در فرهنگ اسلامي طلاق آخرين راه براي حل مشکلات است گفت: قطعا نقش دادگاه‌ها و قضات در کاهش آمار طلاق موثر است چرا که آنها مي‌توانند زوجين را دعوت به صلح و سازش کنند و بلافاصله اقدام به صدور حکم طلاق نکنند.
وي در پايان ارتقاي فرهنگ جامعه را زمينه‌اي باري کاهش آمار طلاق در کشور و تقويت نهاد خانواده عنوان کرد و گفت: مسئولين فرهنگي کشور بايد در جهت ارتقاي فرهنگ جامعه تلاش کند چراکه متاسفانه اينترنت و ماهواره در جامعه امروز به معضلي بزرگ تبديل شده و نهاد خانواده را تهديد مي‌کند.
استفاده از مشاور در پرونده‌ها طلاق را کاهش مي‌دهد
علي صابري وکيل پايه يک دادگستري ناهنجاري‌هاي ناخودآگاه، عدم سلامت رواني و مشکلات زناشويي را مهمترين دليل افزايش طلاق در کشور عنوان کرد.
وي به دخالت خانواده در زندگي زوجين اشاره کرد و گفت: من تا حدي مي‌توانم اين موضوع را به افزايش طلاق ارتباط دهم چرا که متأسفانه در جامعه جديد نگاه خانواده به فرزندان تغييري نکرده و همچنان والدين به دنبال اعمال نظرات و ديدگاه‌هاي خود در زندگي شخصي فرزندانشان هستند.
اين وکيل دادگستري عدم استفاده به موقع و مناسب از مشاور را يکي ديگر از دلايل طلاق در کشور عنوان کرد و گفت: متأسفانه چه قبل از ازدواج و چه پس از آن، افراد مراجعه به مشاور يا روانشناس ندارند و اکثراً چنين برداشت مي‌کنند که مراجعه به مشاور يا روانشناس حتماً بايد در مواقعي صورت گيرد که شرايط بحراني باشد.
صابري تصريح کرد: اينکه تنها بخواهيم بگوييم فقر مالي دليل اصلي طلاق است کمي شعارگونه به نظر مي‌رسد.
وي در خصوص نقش دادگاه‌ها در کاهش آمار طلاق گفت: عليرغم نقدهاي اساسي که به قانون حمايت از خانواده وارد است بايد بگويم که دادگاه‌ها عملکرد خوبي داشته اند و بيش از اين نمي‌توانند در اين مورد نقش داشته باشند، نمي‌خواهم بگويم بهترين راه صدور حکم طلاق است اما نبايد از قاضي و دادگاه بيش از وظيفه‌اي که بر عهده دارد توقع داشته باشيم.
صابري خاطرنشان کرد: اگر افراد به اين نتيجه برسند که همواره در مسائل اخلاقي، روحي و رواني خود نياز به مشاوره دارند شايد کمتر شاهد مشکلات خانوادگي باشيم.
وي در پايان گفت: اميدوارم نسل بعدي با اينگونه مفاهيم آشنا شود و به بحث مشاور توجه ويژه‌اي داشته باشد، شايد به اين طريق ازدواج‌ها کمتر شود اما قطعاً ازدواجي که صورت مي‌گيرد منجر به طلاق نخواهد شد.
اعتياد و بيکاري عامل اصلي طلاق نيست
محمد اکبري مستشار دادگاه تجديدنظر اصفهان در خصوص دلايل افزايش آمار طلاق در کشور گفت: بدون شک عدم شناخت زوجين نسبت به يکديگر علت اصلي طلاق در کشور محسوب مي‌شود.
وي با تأکيد بر اينکه امروز هم‌شأن بودن زوج و زوجين به حاشيه رفته است گفت: متأسفانه جوانان صرف يک آشنايي جزئي و اکثراً بدون دخالت خانواده‌ها با يکديگر ازدواج مي‌کنند.
اکبري با تأکيد بر اينکه امروزه افراد بر اساس احساس خود تصميم مي‌گيرند و عقل را به حاشيه رانده‌اند گفت: متأسفانه در اقشاري که مشکل بيکاري را ندارند طلاق وجود دارد و تنها اين موضوع مربوط به قشر متوسط و پايين جامعه نيست.
مستشار دادگاه تجديدنظر اصفهان خاطرنشان کرد: در هر موردي علت طلاق متفاوت است، در برخي از شهرها بيکاري و اعتياد عامل طلاق است اما در شهري مثل تهران نمي‌توان بيکاري و اعتياد را عامل طلاق عنوان کرد چرا که در حال حاضر بسياري از خانواده‌ها با وجود اعتياد و بيکاري همچنان به زندگي خود ادامه مي‌دهند.
قضات نمي‌توانند نقشي در کاهش آمار طلاق در کشور داشته باشند
قاضي محسن نيکوکلام در خصوص دلايل افزايش آمار طلاق در کشور اظهار داشت: متأسفانه قبح طلاق از بين رفته و ديگر کسي بابت اين اتفاق احساس بدي ندارد.
وي استقلال مالي بانوان را يکي از دلايل طلاق عنوان کرد و گفت: هر چقدر توانايي زن براي تأمين زندگي خود بيشتر شود احتمال طلاق نيز افزايش پيدا مي‌کند.
اين قاضي بازنشسته دادگاه خانواده با اشاره به اينکه تعداد زيادي از ازدواج‌هاي منجر به طلاق ناشي از آشنايي‌هاي خياباني و دوستي‌ها در فضاي مجازي بوده است گفت: آمار اين طلاق‌ها در کشور حدود 60 درصد است.
وي با اشاره به اينکه فيلم‌هاي ماهواره‌اي بنيان خانواده‌ها را سست کرده گفت: در گذشته اگر در يک خانواده طلاقي اتفاق مي‌افتد آن خانواده تا مدتها اين اتفاق را يک نوع ننگ و بي‌آبرويي به حساب مي‌آورد اما الان کار به جايي رسيده که براي طلاق جشن مي‌گيرند.
نيکوکلام تصريح کرد: متأسفانه قضات نمي‌توانند نقشي براي کاهش آمار طلاق در کشور باشند چرا که وقتي زن و شهري پايشان به دادگاه باز مي‌شود ديگر همه پل‌هاي پشت سرشان را خراب کرده‌اند ضمن اينکه به دليل حجم زياد پرونده‌ها قضات آنقدر زمان ندارند که بخواهند به دنبال صلح و سازش بين زوجين باشند.
وي خاطرنشان کرد: من زماني که در دادگاه خانواده به عنوان قاضي فعاليت مي‌کردم پيشنهاد داده بودم پيش از اينکه طلاقي صادر شود مشاوره صورت گيرد و الان ظاهراً پس از 8 سال مي‌خواهند چنين کاري را عملياتي کنند.
وي در پايان خاطرنشان کرد: بدون شک تصميمات عجولانه و ازدواج‌هاي زودهنگام نيز مي‌تواند در افزايش آمار طلاق در کشور اثرگذار باشد.
مهريه بالا نمي‌تواند مانع جدايي زن و مرد شود
مهدي عيسي‌زاده عضو کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي گفت: متأسفانه اخيراً آماري که از طلاق در کشور ارائه شده به شدت بالاست و من به اعضاي کميسيون اجتماعي پيشنهاد کردم پس از تعطيلات مجلس بايد بحث افزايش آمار طلاق را با حضور مسئولان قضايي و فرهنگي به صورت کارشناسي مورد بررسي قرار دهيم.
وي با اشاره به اينکه مهريه بالا نمي‌تواند مانع جدايي زن و مرد شود، گفت: اگر قرار بود مهريه‌هاي بالا يک زندگي را محکم کند قطعاً شاهد اين آمار طلاق در کشور نبوديم.
عيسي‌زاده افزود: بزرگترين و موفق‌ترين زندگي در طول تاريخ زندگي حضرت خديجه و حضرت محمد(ص) بود بنابراين ما بايد به اصل خود برگرديم و اعتقاداتمان را احياء کنيم و تا زماني که الگوي ما زندگي تجملاتي ديگران باشد روز به روز شاهد افزايش آمار طلاق خواهيم بود.
عضو کميسيون اجتماعي مجلس با تاکيد براينکه موضوعات مالي يکي از دلايل اصلي طلاق در کشور است، گفت: متاسفانه قبح طلاق در کشور از بين رفته و زوجين به تازگي پس از طلاق جشن مي‌گيرند.
عيسي‌زاده در پايان گفت: خيانت‌هاي برخي از زوجين به يکديگر و وجود شک و ترديد در زندگي زناشويي آمار طلاق در کشور را بيشتر کرده است.
فاصله گرفتن از فرهنگ ايراني - اسلامي آمار طلاق را افزايش داده است
موسي قرباني عضو سابق کميسيون قضايي مجلس شوراي اسلامي در خصوص افزايش آمار طلاق در کشور گفت: متأسفانه ما از فرهنگ اسلامي - ايراني خود فاصله گرفته‌ايم و همين فاصله مشکلات زيادي را ايجاد کرده است.
وي افزود: متأسفانه امروزه باورهاي ديني جوانان از بين رفته و در بحث ازدواج نه تنها به مسائل شرعي بلکه به مسائل خانوادگي هم اهميتي نمي‌دهند. قبلاً نظر خانواده‌ها در ازدواج ملاک اصلي بود اما امروزه خانواده‌ها در حاشيه قرار گرفته‌اند.
قرباني ازدواج‌هاي خياباني و دوستي‌هايي که در فضاي مجازي رخ مي‌دهد را بي‌پايه و اساس و تنها منطبق با احساس دانست و گفت: جوانان ما در ازدواج عقل را به حاشيه برده‌اند و تنها بر اساس احساسات خود تصميم مي‌گيرند اما زماني که وارد زندگي مشترک مي‌شوند و شور و هيجان اوليه فروکش مي‌کند تازه با واقعيت مواجه مي‌شوند و چون نمي‌توانند با آن کنار بيايند کارشان به طلاق مي‌کشد.
وي مهريه‌هاي بالا را مصيبتي براي زندگي زناشويي افراد دانست و گفت: مهريه بالا نه تنها بنيان خانواده را تحکيم نمي‌کند بلکه زنان را از حقوق اصلي‌شان دور مي‌کند.
عضو سابق کميسيون قضايي مجلس عدم استفاده از مشاوره را يکي ديگر از دلايل طلاق در کشور عنوان کرد و گفت: متأسفانه زوجين چه قبل از ازدواج و چه پس از آن چندان اعتقادي به مشاوره ندارند در حالي که پيش از ازدواج آزمايش‌هاي اوليه براي جلوگيري از مشکلات بعدي لازم است قطعا انجام مشاوره هم مي‌تواند از مشکلات روحي و خانوادگي جلوگيري کند.
نفوذ فرهنگ غرب و آزادي در ارتباطات به افزايش آمار طلاق انجاميده است
هادي حسيني، وکيل پايه يک دادگستري اظهار داشت: متأسفانه فرهنگ غربي به شدت در بين خانواده‌هاي ايراني نفوذ کرده و منشأ تمام اينها ماهواره است.
وي با اشاره به اينکه سست شدن اعتقادات تنها مختص مردم ايران نيست، افزود: با گذشت زمان، نفوذ فرهنگ ماهواره و آزادي ارتباطات شاهد سست شدن اعتقادات مردم هستيم و همين آمار طلاق را افزايش داده است که البته اين افزايش آمار طلاق تنها مختص کشور ما نيست.
عضو هيأت علمي دانشکده حقوقي دانشگاه آزاد با اشاره به نقش قضات در پرونده‌هاي طلاق گفت: دستگاه قضايي بايد هر چه زودتر اين پرونده‌ها را سامان دهد البته زماني که زن به جايي مي‌رسد که نمي‌تواند به زندگي کنار همسرش ادامه دهد درخواست طلاق مي‌دهد و قاضي هم رسيدگي مي‌کند اما نمي‌توانيم بگوييم که قاضي مي‌تواند نقش تعيين کننده داشته باشد.
وي مسائل مالي را يکي از دلايلي دانست که منجر به طلاق مي‌شود و گفت: البته دليل اصلي شايد اين باشد که زوجين پيش از ازدواج و يا پس از آن مراجعه‌اي به مشاوره ندارند و در زمان بروز اختلاف، تازه به ياد مشاوره مي‌افتند.
حسيني ميزان انجام مشاوره در بين زوجين را کافي ندانست و تصريح کرد: قطعاً همه خانواده‌ها براي رفع مشکلات خود نيازمند مشاوره هستند.
وي در پايان يکي از راهکارهاي کاهش آمار طلاق را به ويژه در ميان زوج‌هايي که فرزند دارند انعکاس سرنوشت بچه‌هاي طلاق عنوان کرد و گفت: بايد آينده اين بچه‌ها را که قرباني تصميم پدر و مادر مي‌شوند در جايي منعکس کنيم تا حداقل يک زوج فکر طلاق را از سرشان بيرون کند.
