برخي از فقها معتقدند زوجه في‌الجمله از عين و قيمت برخي ماترک زوج محروم مي‌شود. ايشان به دلايل ذيل استناد کرده‌اند:

عدة زيادي از فقها ادعاي اجماع بر محروميت زوجه از بخشي از ماترک زوج نموده‌اند؛ از جمله محقق سبزواري، شهيد ثاني، محقق نراقي، روحاني، شيخ طوسي و ابن ادريس به نقل از صاحب جواهر، طباطبائي و... مي‌باشد. آنان معتقدند: «اعلم انه انعقد الاجماع من علمائنا الا الاسکافي علي حرمان الزوجة عن شئ من ميراث الزوج في الجمله» (ر.ک. سبزواري، 1423ق: ج2، ص835؛ شهيد ثاني 1413ق: ج13، ص185؛ نراقي، 1415ق: ج29، ص359؛ حسيني روحاني، 1412ق: ج24، ص389؛ نجفي، 1367: ج39، ص207؛ بحرالعلوم، 1362: ج3، ص81؛ طباطبائي، 1412ق: ج12، ص581). (زوجه از بخشي از ماترک زوج محروم مي‌شود، غير از اسکافي بقيه ادعاي اجماع در اين مورد کرده‌اند).

ظاهر و اطلاق آيه اي که سهم الارث زوجه را مشخص مي‌نمايد به وسيله رواياتي که به حد تواتر معنوي رسيده؛ تخصيص زده شده که برخي ذيلاً بيان مي‌شود:

1-2-3-2) «...عن محمد بن مسلم عن الباقر (ع) «النساء لايرثن من الارض و لامن العقار شيئاً» (حرعاملي، 1414ق: ج26، ص207). (امام باقر(ع) فرمود: زنان از زمين و از عقار[1] ارث نمي‌برند).

2-2-3-2) «...عن زرارة عن الباقر(ع): «لاترث النساء من عقار الارض شيئاً» (همان، ص208) امام باقر (ع) فرمود: زنان از عقار زمين ارث نمي‌برند).

3-2-3-2) «...عن عبدالملک بن اعين عن احدهما عليهما السلام قال: ليس للنساء من الدور و العقار شئ» (کليني، 1388ق: ج7، ص129). (امام باقر يا امام صادق عليهما السلام فرمود: زنان از خانه‌ها و عقار بهره‌اي ندارند).

4-2-3-2) از عبدالملک نقل شده که امام باقر (ع) کتاب امام علي (ع) را خواست فرزندش جعفر آن کتاب را که مانند ران مرد قطور بود، آورد. در آن آمده: زنان از عقار مرد پس از مرگش هيچ بهره‌اي ندارد، سپس امام باقر(ع) فرمود: به خدا سوگند اين دست خط امام علي(ع) و املاي پيامبر(ص) است[2] (حرعاملي، 1414ق: ج 26، ص211، ح 17).

5-2-3-2) امام باقر (ع) فرمود: زن از قريه‌ها، خانه‌ها، سلاح و چهارپايان شوهرش ارث نمي‌برد و از مال، فرش، لباس‌ها و اثاث خانه ارث مي‌برد. مصالح ساختماني، درب‌ها، چوب‌ها و حصيرها قيمت شده و حق زوجه از آنها داده مي‌شود). شيخ طوسي همين حديث را با سند ديگري از امام صادق(ع) روايت کرده است[3] (طوسي، 1363: ص153؛ همان، ج26، ص205).

6-2-3-2) از امام صادق(ع) پرسيدند: زنان از ميراث چه بهره‌اي دارند، امام فرمود: از قيمت آجر، ساختمان، چوب و حصير ارث مي‌برند، اما ميراثي در زمين و عقار ندارند. راوي مي‌گويد پرسيدم: دختران چه؟ (در برخي نسخه‌ها به جاي فالبنات فالثياب دارد که امام فرمودند از لباس‌ها ارث مي‌برند) امام فرمود: دختران از زمين و عقار ارث مي‌برند، پرسيدم چگونه است، در حالي که زن يا سهم الارث دارد؟ امام فرمود: براي اينکه زن با اين خاندان بيگانه است و نسبتي ندارد که به سبب آن ارث ببرد. اين حکم (محروميت زن از زمين) بدان جهت است که شايد زن با فرد ديگري ازدواج کند و شوهر يا فرزندان وي که از قوم ديگري هستند، مزاحم زمين و عقار ورثه شوند) (کليني، 1388ق: ج7، ص130؛ حرعاملي، 1414ق: ج26، صص207 و 206). اين حديث را طوسي و صدوق نيـز روايـت کـرده‌اند (طوسي، 1363: ج4، صص152-151؛ صـدوق، 1361ق: ج4، ص346).

7-2-3-2) برخي از امام باقر برخي از امام صادق و برخي از يکي از آن دو امام (عليهاالسلام) نقل کرده‌اند که فرمود: زوجه از خاک خانه يا زمين ما ترک شوهر ارث نـمي‌بـرد، فـقط آجـر و چـوب قيـمت‌گـذاري مي‌شود و يا سهم زوجه به او داده مي‌شود[4] (حرعاملي، 1414ق: ج26، صص208-207؛ کليني، 1388ق: ج7، ص128).

8-2-3-2) امام صادق (ع) فرمود: زنان از زمين خانه‌ها ارث نمي‌برند، ولي ساختمان و آجر قيمت شده و يا قيمت آنان پرداخت مي‌شود، زيرا ممکن است زن با شخص ديگري ازدواج کرده و ميراث ورثه را بر آنان تباه سازد[5] (حرعاملي، 1414ق: ج 26، ص 208؛ کليني، 1388ق: ج7، ص 129).

9-2-3-2) امام صادق (ع) فرمود: براي زنان از آن جهت قيمت چوب و ساختمان قرار داده شده که مبادا ازدواج کرده و بيگانه‌اي را بر ورثه وارد کرده و ميراث آنان را تباه سازند[6] (حرعاملي، 1414ق: ج26، ص209؛ کليني، 1388ق: ج7، ص129). همين روايت را شيخ صدوق به سند ديگري نقل کرده است (صدوق، 1361ق: ج4، ص348).

10-2-3-2) ... به زراره گفتم: بکير از امام باقر (ع) اين حديث را روايت کرد که زن از خاک خانه و زمين بجا مانده از شوهرش ارث نمي‌برد، فقط ساختمان، تير و چوب خانه قيمت شده و بهره او از قيمت ساختمان داده مي‌شود، اما از خاک چه خانه و چه زمين چيزي به زن داده نمي‌شود. زراره گفت: در اين هيچ شکي نيست[7] (طوسي، 1364: ج9، ص37؛ طوسي، 1363: ج4، ص154؛ حرعاملي، 1414ق: ج26، ص211).

11-2-3-2) ...امام صادق (ع) فرمود: زنان از عقار ارث نمي‌برند و از قيمت ساختمان و درختان ارث مي‌برند. مقصود امام (ع) از «بنا» خانه و از نساء «زوجه» است[8](حرعاملي، 1414ق: ج 26، ص 211؛ صدوق، 1361ق: ج4، ص 348).

12-2-3-2) ... امام رضا (ع) ضمن پاسخ سؤال‌هاي محمدبن سنان نوشت: علت اين که زوجه از عقار جز از قيمت آجر و مصالح ساختماني‌اش چيزي ارث نمي‌برد اين است که عقار تغيير نمي‌کند ولي زن ممکن است رابطه زوجيت ميان او و شوهرش گسسته شود و تغيير و تبديل وي جايز است. اما پدر و فرزند چنين نيست و نسبت ميان آنها گسست ندارد، در حالي که زن را مي‌توان تبديل کرد پس اگر تشابهي باشد آن که آمدني و رفتني است، ميراث او نيز از اموال تغيير و تبديل پذير است و آن که ثابت و ماندني است ميراث او از اموال ثابت و مستقر است[9] (طوسي، 1363: ج4، ص153؛ صدوق، 1385ق: ج2، ص572؛ حرعاملي، 1414ق: ج 26، ص211).

فقها به اين روايات استناد نموده و في‌الجمله حکم به محروميت زوجه از عين و قيمت برخي ماترک زوج و از عين نه قيمت برخي ديگر از ماترک زوج داده‌اند. لذا آيه قرآن در مورد ميزان و نحوه سهم الارث زوجه تخصيص خورده است زيرا روايات صحيح مي‌باشند و نمي‌توان از آنها چشم‌پوشي نمود. البته در اين که زوجه از عين و قيمت برخي اموال و از عين نه قيمت برخي ديگر از اموال محروم مي‌شود؛ بين فقها اختلاف نظر مي‌باشد. اما نکته مهم اين است که فقها اشکالات اساسي بر مخصص بودن اين روايات وارد کرده‌ و در پايان بحث به مخصص بودن اين روايات في‌الجمله فتوي داده‌اند!!